بسم الله الرحمن الرحیم

نظریه ها و نگرش های انتقادی به جامعه اطلاعاتی

نویسنده: حبیب حمزه 

 کارشناسی ارشد مدیریت رسانه، دانشگاه تهران پردیس بین المللی کیش

پست الکترونیکی: hhamzeh@ut.ac.ir

 

چکیده:

مورخان نشان داده اند که حداقل دو انقلاب صنعتی در تاریخ جهان به وقوع پیوسته است. انقلاب نخست در اواخر قرن هیجدهم به وقوع پیوست که مشخصه اصلی آن نیز شکل گیری تکنولوژی جدیدی همچون ماشین بخار، صنایع نساجی و شکل گیری ماشین (به جای کار با دست) بود.

انقلاب دومتقریبا صد سال بعد روی داد که در آن اختراع برق، موتورهای احتراق و اتومبیل همراه و تاثیر گذاری بی سابقه بود. مجموعه ای که زمینه را برای شکوفایی اختراعات در مقیاس های کوچک (کشاورزی، صنعت و ارتباطات) فراهم کرد.

طی جنگ جهانی دوم و پس از آن، با افق های جدیدی در انقلاب صنعتی نوین مواجه شدیم که در عرصه الکترونیک رخ داد (اگر چه سال ها قبل تلفن توسط بل – 1876 – و رادیو توسط مارکونی – 1898 – شکل گرفته بودند). شکل گیری نخستین کامپیوتر، هسته اصلی انقلاب تکنولوژی اطلاعات در قرن بیستم را بنا نهاد و از دهه 1970 این تکنولوژی ها در سطحی گسترده انتشار یافتند.

شرایط جدید برآمده از تکنولوژی های نوین ارتباطات، منجر به شکل گیری فضایی جدید در مناسبات و روابط اجتماعی شده است که هم عرض با فضای واقعی عمل می کند اما وسعت عمل و سرعت آن به مراتب بیشتر است. برخی این فضای جدید را "فضای مجازی" می نامند. منظور فضای فراتر از جغرافیا و فضای غیر واقعی است که مبتنی بر تصویر، کلام یا صوت، مفهوم یا متن و موسیقی می باشد و می تواند ارتباط یکسویه یا دو سویه و همزمان یا غیر همزمان را بین دو طرف که می توانند هویت مشخص یا نا مشخصی داشته باشند و در فواصل نا مشخصی از هم قرار دارند، بر قرار نماید. بنابراین "قابلیت ارتباطی" بالایی در این فضا قابل حصول است و در طیفی از ارتباط یکسویه غیر ارادی و تحمیلی تا ارتباط دو سویه شفاف و مشاکت جویانه، شکل می گیرد. ماهیت اصلی آن فرامرزی و غالب بر فاصله مکانی است و در زمان صرفه جویی می کند و علاوه بر اینها به شدت به سمت کنترل گریزی تمایل دارد.

در عصر فناوری هاي نوین ارتباطی برخلاف دوران شفاهي و كهكشان گوتنبرگ كه ارتباط از منبع پيام ( مانند نشريات، راديو، تلويزيون، تلفن و تلگراف ) يكسويه بود و گيرنده پيام نمي توانست بازخور (Feed back ) داشته باشد، اكنون با ايجاد سيستم هاي نوين مانند تلفن تصويري و تله كنفرانس، امكان ارتباط جمعي دوسويه فراهم شده است. بزرگراه هاي اطلاعاتي، همچنين نوعي بازگشت به ويژگي هاي ارتباطات فردي با واسطه را فراهم كرده اند.

 

 

 

 

 

https://www.civilica.com/p/84846
برچسب‌ها: نظریه, نگرش, انتقادی, جامعه, اطلاعاتی,
ادامه مطلب